Tìm hiểu dây tín hiệu Balanced và Unbalanced

Trong bất kỳ một hệ thống âm thanh nào từ dàn karaoke, nghe nhạc, xem phim, dàn sân khấu chuyên nghiệp, dây dẫn tín hiệu đóng vai trò vô cùng quang trọng. Dây dẫn tín hiệu có nhiêm vụ truyền tải các tín hiệu mức thấp (thường từ vài milivolt đến vài volt) giữa các thiết bị là nguồn phát âm thanh (đầu đĩa, đầu karaoke, micro,…) với Equalizer, Preampli và giữa preampli truyền tới ampli công suất.



Các loại dây tín hiệu sử dụng trong hệ thống âm thanh – và cách sử dụng – kết hợp chúng với nhau, có thể dẫn tới những khác biệt, tác động lớn tới chất lượng âm thanh của cả hệ thống. Một dây cáp tín hiệu bất kỳ trong một hệ thống âm thanh đều có thể tiềm tàng nguy cơ mang tới thêm NOISE, làm tổn hại tới chất lượng âm thanh của cấu kiện mà nó kết nố. Vì thế, một điều rất quan trọng, sử dụng đúng loại dây cho đúng mục đích, chức năng của chúng. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu 2 loại dây tín hiệu khá phổ biến trên thị trường là: BALANCED và UNBALANCED.

Vậy dây Balanced và dây Unbalanced là gì?

Dây tín hiệu balanced (cân bằng): Thường có đầu cắm canon (hay XLR). Tín hiệu balance (cân bằng) là tín hiệu có 3 dây, hai dây tín hiệu và dây mát.



Dây tín hiệu unbalanced (không cân bằng): Sử dụng đầu cắm bông sen (hay RCA). Là tín hiệu chỉ có 2 dây, dây tín hiệu và dây mát.

Vậy balance và unbalance khác nhau chỗ nào?

Tín hiệu đưa vào cục đẩy công suất theo kiểu balance hay unbalance thì âm thanh ngõ ra đều giống nhau! Khác là ở chỗ, âm thanh ra của balance thì “sạch sẽ”, không nhiễu! Chỉ có cái là hơi cồng kềnh…Khi bạn kết nối hai cái máy hay ba máy với nhau ( như Mixer, EQ, Crossover,…) thì tốt nhất nên sử dụng dây Canon ( 3 dây), tức dây balance.



Dây balanced thường chỉ được sử dụng trong các thiết bị âm thanh chuyên nghiệp có output hay input balanced, các thiết bị âm thanh gia đình còn lại đa phần đều sử dụng dây unbalanced. Do giá thành cao, dây balance ít được ưa chuộng trong các thiết bị gia đình hay dàn âm thanh không chuyên. Tuy nhiên với các sản phẩm gia đình có chất lượng cao ta cũng có một số ngoại lệ. Hầu hết các thiết bị âm thanh có gia đình chất lượng cao hiện nay đều được thiết kế thêm các ngõ cắm balance dành cho dây dẫn cao cấp. Các thiết bị chuyên nghiệp cũng càng ngày phổ biến và đại trà hơn.

So sánh giữa Balance và Unbalance

Xét về lý thuyết cấu tạo, dây Balanced đắt hơn Unbalanced vì phức tạp hơn. Dây Unblanced chỉ sử dụng 1 lõi dây để truyền tín hiệu âm thanh theo 1 chiều, song dây Balanced thì sử dụng tới 2 lõi ngược 180 độ nhằm tìm ra nhiễu để loại bỏ nhờ bộ khuếch đại vi sai. Cần lưu ý rằng dây Balanced chỉ ngăn nhiễu từ ở bên ngoài, chứ không làm sạch hoàn toàn các loại nhiễu tín hiệu khác.

Nhiễu từ có thể đến từ nhiều nguồn mà gần nhất chính là từ dây nguồn và bộ nguồn AC, hay thậm chí là sóng radio, sóng điện thoại… Và ở các bộ dàn Hi-Fi hay Hi-End với độ nhạy cao và dây tín hiệu dài thì có thể gây ảnh hưởng tới việc trình diễn âm thanh.

Song cần nhìn nhận vấn đề này ở nhiều góc độ. Nhiều bộ giải mã DAC khi chuyển đổi tín hiệu digital sang analog, cũng đồng thời biến tín hiệu đó từ dạng unbalanced sang thành balanced nhờ một bộ tách pha, khiến các tín hiệu phải trải qua một giai đoạn phụ. Các bộ khuếch đại amplifier cũng có thể đưa tín hiệu ở dạng balanced quay về unbalanced để xử lý, khiến tín hiệu phải đi qua thêm một vài giai đoạn phụ. Và nói tóm lại, nếu các thiết bị không thực sự hỗ trợ tín hiệu Balanced xuyên xuốt từ đầu đến cuối thì có thể gây tác dụng xấu cho tín hiệu.

Nhiều người vẫn chưa ý thức được rõ tầm quan trọng của dây tín hiệu trong dàn âm thanh. Còn đối với các kỹ thuật viên và người am hiểu, thì dây tín hiệu được xem là vấn đề “sống còn” đối với dàn âm thanh của họ. Trong âm thanh chuyên nghiệp, dây tín hiệu được lựa chọn phải là loại dây có cấu tạo gồm rất nhiều các dây kim loại nhỏ bao quanh 2 dây điện mềm bên trong, và tất các các dây này được bọc bằng một lớp nhựa bảo vệ bên ngoài. Các thành phần dây kim loại bên trong thường chủ yếu sẽ sử dụng đồng, một số có thể mạ thêm bạc để tăng thêm hiệu quả truyền dẫn cho sản phẩm, cùng với đó là hợp chất để làm lớp vỏ bảo vệ bên ngoài… tất cả đều phải được lựa chọn với chất lượng tùy theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất và thương hiệu của sản phẩm.

Do đó, nếu các bạn muốn hệ thống âm thanh đạt chất lượng âm sắc cao, ít bị nhiễu, suy hao tín hiệu khi hoạt động thì lựa chọn sáng suôt nhất là sử dụng dây tín hiệu Balance, nhưng tùy vào thiết bị của bạn sử dụng.